polski:nad_woda

Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

Link to this comparison view

polski:nad_woda [2016/09/24 17:24] (current)
mb created
Line 1: Line 1:
 +====== Nad Wodą ======
  
 +
 +
 +Na stronach internetowych udostępniono w 2015r. publikację naukową p.t. [[http://www.wir-lgd.h2.pl/Sieja/files/Tradycyjne-rybo-owstwo--odziowe.pdf|"Tradycyjne rybołówstwo łodziowe w regionie zachodniopomorskim po 1945 roku."]]
 +
 +W rozdziale „//Literatura piękna jako źródło do badań nad kulturą zachodniopomorskich rybaków łodziowych w okresie powojennym//” Piotr Maliński słusznie przypomina „Nad Wielkim Zalewem” (1950) Marii Bonieckiej, jako pierwszą, wydaną po wojnie na Pomorzu Zachodnim, powieść.
 +
 +Aby opisać książkę, dr. Maliński, cytuje, bez skrótów, tyleż kuriozalną, co negatywną krytykę, wytykającą utworowi, typowe w literaturze tego okresu, socrealistyczne schematy. (Erazm Kuźma 1967)
 +
 +Publikacja, a ściślej fragment dotyczący Marii Bonieckiej, zainspirował mnie do napisania tego tekstu. 
 +„Socrealistyczne książki, dziś odczytywane są w nowych kontekstach. Pojawiają się prace nowatorskie, przełamujące schematy myślenia o literaturze socu.(…) każda sztuka jest świadkiem swoich czasów, zarówno prawd bardzo ogólnych, jak i tych bardzo szczegółowych. Socrealizm na swój sposób też dawał świadectwo swojemu czasowi”. (Mieczysław Porębski „Krytycy i sztuka” 2004).
 +
 +Mam nadzieję, że rosnące od kilku lat zainteresowanie sztuką soc. zainspiruje młodych krytyków literackich, do //odkrycia// zapomnianej dziś książki Marii Bonieckiej, że doczeka się ona nowych, uwolnionych od //pętów totalitaryzmu//, a więc niezależnych interpretacji.
 +
 + „Nad Wielkim Zalewem”, to nie tylko pierwsza powojenna „szczecińska” powieść, to także utwór literacki opowiadający o osadzie rybackiej, o rybakach i ich życiu, poznanych przez autorkę podczas jej licznych pobytów wśród rybaków z Trzebieża, Wolina, Warpna, Jasienicy, Polic czy Stołczyna. A więc to także utwór, dający świadectwo konkretnych miejsc, ludzi. Świadectwo czasu, w którym rząd nie zapewniał artyście swobody twórczej, ale w osobie cenzora twórczość tę kontrolował.
 +
 +Czytać „Nad Wielkim Zalewem” jest warto równocześnie z opowiadaniem „Nad Wodą”, opublikowanym na emigracji (Wiadomości, Londyn 1972) a będącym nawiązaniem, czy wręcz kluczem do powieści „Nad Wielkim Zalewem”. Maria Boniecka „przedstawia dzieje spółdzielni rybackiej, jako „teren samowoli i nadużyć urzędników partyjnych i funkcjonariuszy SB, przy czym jest to swego rodzaju miniatura obrazu całej powojennej Polski.” (Inga Iwasiów 2003)
 +
 +Ponieważ opowiadanie „Nad Wodą”, ważne w twórczości Marii Bonieckiej nie jest ani znane ani nawet dostępne, postanowiłam, jako kolejny krok w przywracaniu pamięci Matki, umieścić je na stronie.
 +
 +{{::1972-01-23_nad_woda.pdf|Tekst Nad Wodą}}
 +
 +© Magdalena Budzynowska 2016